Girişim alanına başlayacak ve girişim terimlerinde bilgi sahibi olunması gereken bir terim olan burn rate Türkçeye yakış hızı veya akış hızı olarak çevrilir.
Aylık kazanılan miktarın ölçüsü ve sistematik bir ölçüm biçimi olan yakış hızı, girişimlerin metrik hesaplamalarında kullanılır.
Burn rate’in temel formülü işe şu şekildedir;
- Aylık nakit yakışı: Yıl başında ortaya konulan nakit bilançosu –(eksi) yıl sonunda ortaya konulan nakit bilançosu /(bölü) 12
- Net yakış miktarı: Gelirler ve giderler
- Brüt yakış: Girişim adı altında bulunan mevcut gelirdeki aylık harcamalarla diğer nakit çıkışlarının toplamı
İçerik
Yakış Hızı Oranının Hesaplanması
Burn rate, nakit bakiyenizin düşme hızıdır. Örneğin 1 Ocak tarihinde 1 milyon TL nakit paranız olduğunu, ekim ayında ise bu tutar üzerinden 250.000 TL’niz kaldığını varsayalım. Geçen bu 9 ay sürede burn rate’iniz yani, yakış hızınız 750.000 TL/9= 83.333 TL’dir. Bu hesaplamadaki 750.000 TL, kapıdan çıkan nakit miktarınızdır. Bu nakit miktarını böldüğüz sayı ise arada geçen ayların sayısıdır.(Ocak ve Eylül arası 9 aydır.)
1 Ekim’de 250.000 TL’niz nakit paranız var ise burn rate’iniz de buna paralel 83.333 TL şeklinde hesaplanır. Bu durumda kaç aylık paranızın kaldığı hesaplamak, burn rate oranınızı bildikten sonra daha kolay bir hâle gelir. Bunu hesaplamak için kalan nakit miktarınızı (250.000 TL) yakış hızınıza (83.333) bölmeniz gerekir. Böylelikle yılsonuna kadar kalan 3 ay boyunca ne kadar harcamanız gerektiğini öğrenirsiniz.
Burn rate, girişimcilerin, CEO’ların ve CFO’ların nakit bakiyelerini döndürmek için kullandıkları bir hesaplama türüdür. Doğru adımlar atmak ve planlarını kaliteli bir yönde yapmak isteyen girişimciler, her zaman ne kadar nakitleri olduğunu bilmeli, eğer nakit yakış durumları varsa bunu idare etmelidirler.
Apple gibi oldukça kârlı şirketler için yakış hızının pek bir önemi olmayabilir. Fakat oldukça iyi bir ekonomik döngüye sahip şirketler bile ekonomik kriz, ürün döngüsü veya başka sebeplerden dolayı bir anda kârdan zarara geçebilir. Böyle bir durumda da burn rate oldukça önemli bir hâle gelir. Bu yüzden girişimcilerin nakit dengelerini ve gider yapılarını güncel olarak sürekli takip etmeleri her zaman yararlı olur.
Burn Rate; ‘‘Zarfın Arka Yüzüdür’’
Yakış hızı, gelir ve giderlerinizi hesaplama doğrultusunda zarfın arka yüzü gibidir. Daha karmaşık bir yoldan bakacak olursak burn rate yerine aylık giderlerinizi gelir tablonuzdan görebilirsiniz. Tüm nakit giderlerinizi bir araya topladığınızda ortaya çıkan tutar, brüt yakış hızıdır. Tüm gelirlerinizi de bu hesaplamaya dahil ederek ve brüt yakış hızından çıkartarak net bir yakış hızı sağlayabilirsiniz. Yukarıda belirtilen örnekteki yakış hızı hesaplaması yerine bu yolu tercih ettiyseniz, doğruluk payından emin olmak için iki yolda da çıkan sonucun karşılaştırmasını yapabilirsiniz.
Yakış Hızı Oranı Değişkendir
Burn rate oranları oldukça hızlı değişebilen oranlardır. Gelirler her ay tutarlı ve giderlerden daha hızlı bir şekilde artıyorsa, yakış hızı oranı da gittikçe düşecektir. Bu durum, şirketiniz adına da olumlu bir durumdur ve daha fazla gelir sağladığınızı belirler. Tam tersi, giderler gelirlerden daha hızlı artıyorsa veya gelir yoksa şirketiniz de iyi bir yere gitmiyor demektir. Fakat böyle bir durumda hemen olumsuzluğa düşülmemelidir. Çünkü burn rate hesaplamaları sabitlik göstermez. Gerçekten kötü bir noktaya doğru giden şirketleri 1 veya 2 yıl bu şekilde, sürekli bir düşüş gördükleri zaman problem olduğu netleşir.
Yakış oranını sabit bir yakış hızı oranı olarak belirlemek tehlikeli bir durumdur. Örneğin burn rate’iniz ayda 83.333 TL’den 100.000 TL’ye yükselirse, size kalan 250.000 TL üç ay boyunca giderlerinizi karşılamanıza yetmeyecektir. Bu nakit oranı şirketinizin giderlerine göre ancak 15 gün veya 1 ay idare edilebilir. Bu yüzden bu oranın sabit olmadığı unutulmamalıdır ve yakış hızı oranının yükselip yükselmediği her zaman kontrol edilmelidir.